Mijn muzikale reis begon toen ik vijf jaar was en mijn vader met een geheimzinnig koffertje thuis kwam. Toen we het openden kwam er een sopraan sax tevoorschijn. Samen namen we de grepen en blaastechniek door en sinds die dag ben ik gefascineerd door muziek. Eerst speelde ik alleen klassiek en won als tiener enkele prijzen.

Mijn worsteling met improviseren

Op mijn zestiende ontdekte ik improviseren. Ik speelde op gehoor met de ene na de andere begeleidingstrack mee. Ik vond dat heel stoer klinken met zo’n ritmesectie. Na een tijdje merkte ik dat ik steeds hetzelfde speelde en probeerde hoe ik zou kunnen variëren. Ik probeerde de ladders bij de akkoorden van mijn boeken toe te passen, maar kon het niet bijhouden. Omdat ik dan teveel met mijn hoofd bezig was verloor ik mijn spontaniteit en speelplezier. Dus ging ik maar weer op gehoor aanklooien zonder plan en zonder vooruit te gaan. Als ik dan anderen ogenschijnlijk moeiteloos de ene na de andere mooie noot hoorde spelen als ze improviseerden droomde ik er van om dat ook kunnen. Maar ik wist toen nog niet hoe ik dat ooit zou kunnen leren.

Mijn ommekeer

Na het afronden van mijn wiskundestudie werd ik toch toegelaten tot de jazz opleiding van het conservatorium. Hier liep ik tegen het probleem aan dat ik een paar dagen per week werkte bij een software bedrijf om in mijn levensonderhoud te kunnen voorzien. ‘s Avonds kwam ik dan uitgeput thuis en moest nog koken en studeren. Ik moest dus efficiënt te werk gaan.

Nu kwam mijn eerdere wiskunde studie van pas. Want ik doorzag snel dat er eigenlijk slechts 5 akkoorden een rol spelen bij het improviseren. Door anderen na te spelen vond ik manieren om op elk van deze akkoorden goed vocabulaire te ontwikkelen. Verder zag ik ook dat er meestal dezelfde 5 hoofdroutes van akkoordenschema’s terug kwamen in jazz-standards en leerde hoe ik de akkoorden kon verbinden.

Mijn muzikale hoogtepunten

Inmiddels heb ik opgetreden met enkele van de meest vooraanstaande musici, zoals

• • jazzartiesten Herbie Hancock, Pat Metheny, Wynton Marsalis, Toots Thielemans, John Scofield, Joe Lovano, Dick Oatts
  • vocalisten Bono (U2), Cliff Richard, Chaka Kahn, Robert Glasper, Jacob Collier en Gregory Porter, Mariza
  • dirigenten Maria Schneider, Vince Mendoza, Jules Buckley, Jerry van Rooijen

Ik won een Grammy met het Metropole Orkest en Snarky Puppy en speel regelmatig in het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht en de WDR Big Band. Ik ben de vaste lead alt in de Konrad Koselleck Big Band en werkte met een keur aan Nederlandse artiesten zoals Ellen ten Damme, Tania Kross, Nick en Simon, Paul de Leeuw en Trijntje Oosterhuis.

Mijn waarom

Deze ontzettend inspirerende ervaringen brachten mij er toe mijn liefde voor muziek uit te dragen en anderen te helpen de rijkdom en oneindige ontwikkelingskansen te ontdekken die muziek maken biedt.

Zelf orkesten dirigeren

Sinds ik voor het eerst als dirigent voor een orkest stond – ook nog eens in de Philharmonie in Berlijn – voel ik de magie om mijn visie op muziek over te kunnen dragen aan een orkest. Omdat ik meer diepgang hierbij zocht ben ik terug naar het conservatorium gegaan voor de opleiding tot dirigent.

Inmiddels leid ik een aantal orkesten en ben gast-dirigent bij het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht. Met mijn orkesten werk ik, naast het onderhouden van traditioneel repertoire, aan een goed klinkende uitvoering van genoteerde lichte muziek. Naast pop kan dat ook latin, jazz, musical of filmmuziek zijn.

Mijn visie: Improviseren is een taal

Leren improviseren is net als het leren van een taal. Weet je nog hoe je jouw moedertaal hebt geleerd? Waarschijnlijk door je ouders te kopiëren. Simpelweg losse woordjes na-apen. Op school leerde je daarna de grammaticale regels zodat je ook nog eens goed lopende en correcte zinnen kon maken.

Zo is het ook met improviseren. Als je in bepaalde muziekstijl improviseert, dan moet je ook eerst leren praten in die taal. Anders verstaat niemand je. De noten die je speelt kun je zien als het alfabet, de motieven die je gebruikt als de woorden. Om het verhaal van jouw improvisatie logisch te laten klinken speel je in een bepaalde volgorde. Je zou dit kunnen vergelijken met de grammatica in een taal.

Bebop

In de jazzmuziek is de basistaal “bebop”. Saxofonist Charlie Parker, trompettist Dizzy Gillespie en pianist Bud Powell worden gezien als de grondleggers van die taal rond het jaar 1940.

Wil je beter leren improviseren over akkoordenschema’s, dan moet je dus leren om “bebop” te kunnen praten op je instrument. Van daaruit kun je ook in andere muziekstijlen improviseren die met akkoordenschema’s werken. En het belangrijkste: je eigen signatuur ontwikkelen.

Mijn improvisatiemethodes: licks matrix, talking bebop en dominant-matrix

Met de stappen die ik zelf heb gezet om me te ontwikkelen,  inspireer ik ook graag anderen om boven zich zelf uit te kunnen stijgen als ze improviseren. Ik gebruik daarbij krachtige tools zoals de licks-matrix, een tabel waarmee je heel gemakkelijk van de ene naar de andere akkoordtoon kunt spelen.

Een andere krachtige tool is talking bebop, een set van 16 bebopmotieven voor een los akkoord en 16 bebopmotieven voor de meest voorkomende akkoordprogressies, waarmee je toonladders vertaalt naar goed klinkende motieven en zo moeiteloos perfecte solo’s over jazz-standards kunt spelen.

Om de verbinding mogelijk te maken tussen verschillende toonsoorten heb ik de dominant-matrix ontwikkeld. In één oogopslag kun je zien welk toonmateriaal je dan het beste kunt gebruiken.

Mijn improvisatieboeken

Ik schreef daarom ook boeken over mijn eigen improvisatiemethodes. Voor beginners het boek “Improviseren doe je zo!” en voor gevorderden “bewust improviseren – jazz standards vereenvoudigen met de dominant-matrix“.