Donderdag blog : Al Gallodoro – Klassiek of Jazz ?
Al Gallodoro – klassiek of jazz ?
Gaat u even met mij 90 jaar terug in de tijd ? De saxofoon was nog niet zo lang geleden uitgevonden (in 1843), er was nauwelijks klassieke literatuur beschikbaar, de jazzmuziek was pril, maar het onderdeel “swing” begon door het massamedium radio populair te worden, omdat je er zo lekker op kon dansen.
Beau Hunks in kleine bezetting met Al Gallodoro als gastsolist in “Vrije Geluiden” http://youtu.be/DXgPN5k9cLw?list=PLuHiizSLGEKVPNeO1BMuT8uJG7ubTNZf5
Al Gallodoro, bouwjaar 1913, had zich voor 1930 al ontwikkeld tot een zeer virtuoze saxofonist die met dubbele tongslag de allermoeilijkste frases in ongelooflijk hoog tempo uit zijn instrument wist te toveren. Vanaf 1936 maakte hij deel uit van het fameuze Paul Whiteman Saxophone Soctette, waar hij de solistenrol vervulde.
Nu lag in de jaren ‘30 voor saxofonisten jazz en klassiek nog erg dicht bij elkaar qua geluid, klankideaal en setup. Denk aan het gebruik van vibrato en mondstukken met kleine tip openingen.
Een van de leuke dingen van optreden met iemand die de hele jazzgeschiedenis aan zich voorbij heeft zien trekken, is de ontdekking dat de waarheid vaak anders is dan de overlevering doet geloven. Zo speelde ik in een van mijn eerste combolessen op het Conservatorium het stuk “Out of nowhere”. De docent beweerde dat dit stuk zo heet omdat het de hele tijd moduleert, hetgeen een prima reden vormt met dit stuk te worstelen tijdens de comboles. Van Al Gallodoro, die de componist zelf heeft gekend, weet ik nu dat het een liefdeslied is, dat oorspronkelijk de titel had “She came from out of nowhere”, ze kwam uit het niets. Deze titel vond men te lang en werd ingekort tot “Out of nowhere”.
Terug naar 2001. Het helaas nog zelden optredende Beau Hunks Saxophone Soctette, door wie ik was ingehuurd, is gebaseerd op het Paul Whiteman Saxophone Soctette. Een humoristische, verzonnen naam voor een bezetting van 8 of 9 saxofoons (met bij-instrumenten) met ritmesectie. Als de leden van de Beau Hunks het podium bestijgen vormt dat alleen al een vermakelijk schouwspel. Hoe meer toeters, hoe meer status, het mekka voor de dubbelaar. In de pikorde bewoog ik me in de onderste regionen, aangezien ik slechts de sopraan-, alt-, tenorsaxofoon, klarinet en dwarsfluit bediende. Exoten als de C-melody saxofoon en F saxofoon hebben er ook hun plek. Zelfs de gitaristen komen er niet makkelijk vanaf, want ze dubbelen nog op ukulele en banjo.
Terug naar Al Gallodoro. Dringt zich de vraag op hoe het kan dat iemand die zo goed speelde zo onbekend is gebleven. Vraag een “deskundig” TV panel, amateur muzikant, of zelfs beroeps-jazzsaxofonist naar Al Gallodoro en een vragende blik valt je ten deel.
Waarschijnlijk is de alles overschaduwende 2e Wereldoorlog hier debet aan, alsmede de snelle ontwikkeling van de jazzmuziek na de oorlog. Denk aan de bebop van Charlie Parker, die al die dixielandthemaatjes van nauwelijks 10 jaar tevoren maar kinderachtig en ouderwets vond en niet alleen de tempi met een factor twee opschroefde, maar ook de akkoordenschema’s moeilijker maakte met allerlei substituut-akkoorden.
Vanaf de jaren ’50 werd de bebop trouwens snel ingehaald door allerlei populaire muziekvormen, zoals de Rock ’n Roll. Muziek om te dansen, niet om naar te luisteren. Gesteund door de massamedia had de popmuziek het tij helemaal mee.
Tijd om iets terug te doen en een grootheid als Al Gallodoro te eren en de wereld in 2001 opnieuw te laten kennismaken met de capriolen van deze hoog bejaarde man van 89 ! Eerst maar eens een proefconcertje op de Haagse Binnenhof daags voor de grote dag. Hoewel zijn geluid aan kracht ingeboet heeft door de leeftijd, merk je aan alles dat hier iemand op het podium staat voor wie de saxofoon eigenlijk geen technische beperking heeft. Flageoletten, dubbelstaccato’s, technische vingerbrekers, het zit er nog allemaal op en hoe ! Echt kicken ! De inspiratie is wederzijds. Al vertrouwt het publiek toe : “These are the greatest jazz musicians I played with”, gefilmd door zijn dochter die hardnekkig het eindstadium van het leven van de vergeten held die haar vader is, documenteert en zichtbaar bewogen zich realiseert dat elk concert het laatste kan zijn.
Niet van deze planeet, hoe deze man speelt. Na het concert bedankt Al ons allemaal persoonlijk en deelt nog eens mede dat we echt “the greatest musicians on earth” zijn. Ik word heel erg verlegen als ik me realiseer dat hij lang stersolist was bij Paul Whiteman. Gelukkig zie ik dat Al toch echt van deze planeet is, getuige zijn voorliefde voor bier na afloop van het optreden.
Dan de grote dag. Jaren naar toegeleefd, het Northsea Jazzfestival ! Wat een happening, voor het eerst door de artiesteningang naar binnen, meteen al oog in oog komen te staan met Michael Brecker. Dat begint alvast goed ! We krijgen een ruimte toebedeeld om onze instrumenten op te slaan en de tijd voor het optreden benut ik om enkele concerten te bekijken. Eindelijk om 1 uur ‘s nachts is het zover. Ik kan niet wachten. Gretig begin ik aan ons concert en pas na het vierde nummer hoor ik dat enkele mensen op de eerste rij in slaap zijn gevallen. Hun gesnurk overstemt onze zachte muziek !
Al Gallodoro boeit het niets, hij is blij met het respect dat hem eindelijk weer ten deel is gevallen door juist hem uit te nodigen op dit Northsea Jazzfestival. Hij speelt en speelt. Nadat hij voor de laatste keer het publiek verzekert dat hij vandaag optrad met the “greatest jazzmusicians on earth” verlaat hij onder ovationeel applaus het podium. Iedereen is wakker. Na afloop drinken we gezellig een biertje met Al.
Al Gallodoro stierf op 4 oktober 2008 op 95 jarige leeftijd.
Werner Janssen
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!